معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران؛
ایمنی و بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها
بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها کلیدی است زیرا بیماران با سیستم ایمنی ضعیف‌تر هستند و هرگونه آلودگی غذایی می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. رعایت اصول ایمنی در تهیه، پخت، نگهداری و سرو غذا ضروری است.
ایمنی و بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها
مقدمه ایمنی و بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا بیماران معمولاً سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و هرگونه آلودگی غذایی می‌تواند به سرعت منجر به عوارض جدی یا حتی مرگ‌آور شود. بنابراین، رعایت اصول بهداشت و ایمنی در تهیه، پخت، نگهداری و سرو غذا در بیمارستان‌ها ضروری است.
۱. اهمیت ایمنی و بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها
- حفاظت از بیماران: افراد به دلیل بیماری‌های مختلف نسبت به عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر هستند و غذاهای آلوده می‌توانند باعث شیوع عفونت‌های گوارشی شوند.
- بهبود روند درمان: تغذیه مناسب و ایمن می‌تواند به بهبود سریع‌تر بیماران کمک کند و فرآیند درمان را تسهیل کند.
- ایجاد اعتماد: رعایت استانداردهای بهداشتی باعث ایجاد اعتماد در بیماران و خانواده‌های آنان نسبت به خدمات بیمارستانی می‌شود.
۲. رعایت اصول ایمنی و بهداشت مواد غذایی
الف) تأمین و انتخاب مواد اولیه
- مواد غذایی باید از تأمین‌کنندگان معتبر و دارای مجوز خریداری شوند.
- انجام آزمایش‌های لازم بر روی مواد اولیه برای اطمینان از عدم آلودگی و کیفیت مناسب.
ب) آماده‌سازی و پخت غذا
- کارکنان باید قبل از شروع کار دست‌های خود را بشویند و از لباس‌های تمیز استفاده کنند.
- غذاها باید در دماهای مناسب پخته شوند تا باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های مضر از بین بروند.
- جلوگیری از آلودگی متقابل با جدا کردن مواد خام مانند گوشت خام از غذاهای پخته‌شده.
ج) نگهداری و توزیع غذا
- غذاها باید در دمای مناسب نگهداری شوند تا از فساد آن‌ها جلوگیری شود. دمای یخچال باید زیر ۴ درجه سانتی‌گراد و دمای فریزر زیر ۱۸- درجه سانتی‌گراد باشد.
- رعایت زمان‌های مجاز نگهداری غذاها برای جلوگیری از فساد.
- هنگام سرو غذا، باید از ظروف تمیز و مناسب استفاده شود و غذاها بلافاصله پس از آماده‌سازی سرو شوند.
۳. آموزش و نظارت
- برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارکنان در زمینه بهداشت مواد غذایی، روش‌های صحیح تهیه و سرو غذا.
- ایجاد سیستم‌های نظارتی برای بررسی رعایت اصول بهداشت و ایمنی در تمامی مراحل تهیه، پخت، و سرو غذا.
۴. مدیریت بحران
- تدوین برنامه‌های واکنش سریع برای شناسایی و مدیریت بحران‌های ناشی از آلودگی مواد غذایی.
- ایجاد سیستم‌هایی برای گزارش‌دهی موارد آلودگی یا مشکلات بهداشتی و پیگیری آن‌ها.
۵. نتیجه‌گیری ایمنی و بهداشت مواد غذایی در بیمارستان‌ها نه تنها به سلامت بیماران کمک می‌کند بلکه کیفیت خدمات ارائه‌شده را نیز ارتقا می‌دهد. با رعایت اصول بهداشتی، آموزش کارکنان، نظارت مستمر و مدیریت بحران، می‌توان از خطرات ناشی از آلودگی مواد غذایی جلوگیری کرد و به حفظ سلامت بیماران کمک نمود. این امر نیازمند همکاری تمامی کارکنان بیمارستان، از جمله پزشکان، پرستاران، آشپزها و مدیران است تا محیطی ایمن برای درمان بیماران فراهم شود.
ترجمه: دکتر ساغی حمیدی، دکتری حرفه‌ای داروسازی Harris, L. J., & Jones, T. L. (2020). Food safety practices in hospitals: An overview of current research. Journal of Hospital Infection, 104(3), 345-352. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.02.012
کامنت