معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران
مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها
به گزارش روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران : با توجه به هفته ارتقا سلامت نوجوانان، تحت هيچ شرايطي هيچ يک از متخصصين مصرف مکمل ها را براي نوجوانان و کساني که در سنين بلوغ و زير 18 سال هستند تجويز نمي کنند مگر در شرايطي با نظر پزشک متخصص و به منظور مقاصد درماني تجويز شود.
255151.mp3
مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها
.jpg)
مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها
به گزارش روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران : با توجه به هفته ارتقا سلامت نوجوانان، تحت هيچ شرايطي هيچ يک از متخصصين مصرف مکمل ها را براي نوجوانان و کساني که در سنين بلوغ و زير 18 سال هستند تجويز نمي کنند مگر در شرايطي با نظر پزشک متخصص و به منظور مقاصد درماني تجويز شود.
کارشناس اداره نظارت بر فرآورده هاي طبيعي سنتي و مکمل هاي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران در آغاز هفته ارتقا سلامت نوجوانان به بيان مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل هاي تغذيه اي و دارو ها در سنين نوجواني و ورزشکاران پرداخت.
مکمل يعني تکميل کننده فاصله مقدار مورد نياز بدن به مواد مغذي با مقدار مصرف و اگر فردي بيش از نياز بدنش مواد مغذي مصرف کرده باشد به هيچ عنوان نبايد از مکمل ها استفاده کند. نکته اول در رابطه با مصرف مکمل ها اين است که تعيين مقدار نياز بدن به مواد مغذي توسط خود فرد عملي نيست و تنها افراد متخصص مي توانند تعيين کنند که هر فردي به چه مقداري از ماده مغذي نياز دارد. نکته دوم در بحث مکمل ها اين است که مدت زمان مصرف مکمل نيز محدود است يعني تا مدت خاصي که جبران کمبود بدن شود بايد مصرف شود نه به صورت مادام العمر اما متاسفانه بسياري از افراد در طولاني مدت به صورت خودسرانه از مکمل ها استفاه مي کنند.
هدف از توليد مکمل‌هاي تغذيه‌اي کاربردهاي درماني است که تشخيص آن با پزشک است و مصرف خودسرانه اين مکمل ها به هيچ وجه توصيه نمي‌شود. هيچ يک از متخصصين تحت هيچ شرايطي مصرف اين مکمل ها را براي نوجوانان و کساني که در سنين بلوغ و زير 18 سال هستند تجويز نمي کنند چرا که رشد و نمو آن ها را مختل مي کند مگر در شرايطي با نظر پزشک متخصص و به منظور مقاصد درماني تجويز شود.
با اين وجود متاسفانه تمايل به مصرف مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها در ورزشکاران نوجوان بسيار زياد است و به همين دليل به کرات شاهد بروز عوارض در ورزشکاران اين رده سني هستيم.
عوارض عمده ناشي از مصرف خودسرانه موارد مذکور در آقايان بزرگي پستان‌ها، طاسي، کوچک شدن بيضه‌ها، کلفتي شديد صدا و ناباروري و در خانم‌ها شامل کلفتي صدا، بزرگي ناحيه تناسلي، افزايش موهاي بدن، طاسي، افزايش اشتها مي‌باشد. عوارض مشترک در هر دو جنس شامل آکنه شديد، ناهنجاري‌ها و تومورهاي کبدي، افزايش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب، رفتارهاي تهاجمي، خشونت و عصبانيت، اختلالات روان‌شناختي مانند افسردگي و وابستگي دارويي است.
با توجه به ضرورت آگاهي نوجوانان و جوانان در خصوص عوارض و مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها، به اطلاعات مربوط به عوارض و مخاطرات چند مورد از شايع‌ترين ترکيبات مورد مصرف توسط آنها مي‌پردازيم:
کراتين
کراتين ترکيبي است که روزانه در بدن توليد شده و سبب مي‌شود انرژي در عضلات فراهم شود. کراتين در غذاهاي پر پروتئين مانند گوشت يا ماهي وجود دارد. با وجود باور غلط و رايج در ميان ورزشکاران نوجوان و جوان، مستنداتي وجود ندارد که نشان دهد کراتين ظاهر جسمي فرد را در ورزش‌هاي استقامتي و آيروبيک (هوازي) افزايش مي‌دهد. عوارض جانبي مصرف داروهاي حاوي کراتين شامل اين موارد است: دردهاي پيچشي معده و عضله، تهوع، استفراغ و اسهال، افزايش وزن و کم‌آبي و اگر به ميزان زياد مصرف شود به کليه‌ها، کبد و قلب آسيب مي‌رساند.
ترکيبات محرک
اين ترکيبات خستگي را از بين برده، بي‌اشتهايي ايجاد کرده و سبب افزايش هوشياري و حالت تهاجمي مي‌شوند. معروف‌ترين آنها کافئين و آمفتامين هستند مصرف ترکيبات محرک به دليل ايجاد تحريک‌پذيري و حالت عصبي در ورزشکار سبب کاهش تمرکز و بي‌خوابي مي‌شود. ورزشکار ممکن است از نظر رواني به آن وابسته شده يا به دارو تحمل پيدا کند و مدام ميزان مصرف آن را افزايش دهد. .ساير عوارض جانبي محرک‌ها شامل تپش قلب، ناهنجاري ريتم قلب، کاهش وزن، افزايش فشار خون، توهم، تشنج، خون‌ريزي مغزي، حمله قلبي و مشکلات عروقي است.
داروهاي ادرارآور
در ورزشکاران که ميزان زيادي از اين داروها را مصرف مي‌کنند، عوارضي نظير بروز دردهاي عضلاني، خستگي مفرط، ناتواني در تنظيم دماي بدن، کمبود پتاسيم بدن و تغيير ريتم ضربان قلب اتفاق مي‌افتد.
با توجه به موارد مورد اشاره در خصوص مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌هاي تغذيه‌اي و داروها در ورزشکاران که در پاره‌اي موارد جبران ناپذير است، ضروري است در اين خصوص اطلاع رساني انجام گردد و استفاده از اين موارد صرفا با تجويز پزشکان متخصص انجام شود. همچنين محل عرضه مکمل‌هاي تغذيه‌اي صرفا داروخانه‌ها بوده و تهيه اين موارد از مکان‌هاي غير مجاز مي‌تواند منجر به بروز مخاطرات خطرناک در مصرف کننده گردد.
"کارشناس اداره نظارت بر فرآورده هاي طبيعي سنتي و مکمل هاي معاونت غذا و دارو "
:
