کارشناس تجهيزات پزشکي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران بررسي کرد :
دستگاه توليد ضدعفوني کننده ايمن با کاربردهاي مختلف
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران- هيپوکلرو اسيد (اسيد هيپوکلروز) داراي خواص ضد عفوني قوي است.در اين مقاله مهندس سيدعليرضا حسيني کارشناس تجهيزات پزشکي م
256060.mp3
دستگاه توليد ضدعفوني کننده ايمن با کاربردهاي مختلف
.jpg)
دستگاه توليد ضدعفوني کننده ايمن با کاربردهاي مختلف
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران- هيپوکلرو اسيد (اسيد هيپوکلروز) داراي خواص ضد عفوني قوي است.در اين مقاله مهندس سيدعليرضا حسيني کارشناس تجهيزات پزشکي معاونت غذا و دارو به توضيح انواع دستگاه هاي اوليد ضدعفوني کننده ايمن با کاربردهاي مختلف مي پردازد.
تعريف هيپوکلرو اسيد:
هيپوکلرو اسيد (اسيد هيپوکلروز) (به انگليسي: Hypochlorous acid) با فرمول شيميايي HClO يک ترکيب شيميايي است. که جرم مولکولي آن ??.?? g/mol ميباشد. شکل ظاهري اين ترکيب، بي‌رنگ است. هيپوکلرو اسيد (با نام تجاري آب سوپر اکسيد شده) هنگامي که در آب حل مي شود، داراي خواص ضد عفوني قوي است. با توجه به اين موضوع و غير سمي بودن آن، به عنوان يک ماده پاک کننده و ضدعفوني کننده مفيد شناخته شده است. اين ماده توسط آژانس حفاظت از محيط زيست ايالات متحده به عنوان يک ضد عفوني کننده موثر در برابر COVID-?? معرفي شده است.
اسيد هيپوکلرو همچنين مي تواند از طريق فرآيندي به نام الکتروليز توليد شود. الکتروليز تکنيکي است که از يک جريان الکتريکي مستقيم (DC) استفاده مي کند تا يک واکنش شيميايي غير خودبخود را ايجاد کند. مخصوصاً سلولهاي اکروليز مهندسي شده مي توانند از طريق جريان برق با استفاده از محلول NaCl نمک طعام و آب ، کلر آزاد توليد کنند. اکسيدان هيپوکلرو اسيد (HOCl) و هيپوکلريت (OCl-) در آند تشکيل مي شوند. اگرpH محلول از نظر اسيد نسبتاً خنثي باشد ، ميزان اسيد هيپوکلرو نسبت به ميزان کلر آزاد غالب است.
استفاده از کلر براي ضد عفوني بيش از ??? سال است که مورد تحقيق قرار گرفته است. اين يک واقعيت انکارناپذير بوده که اسيد هيپوکلروس نسبت به هيپوکلريت سديم (سفيد کننده کلر) خواص ضدعفوني کننده بسيار بهتري دارد. يکي از شناخته شده ترين منابع براي استفاده از کلر به عنوان ضد عفوني کننده ، کتاب" سفيد کلرينگ وايت" است. اين کتاب در توضيح شيمي و اثربخشي کلر و ضد عفوني کننده هاي جايگزين جامع است. توسعه سلول هاي الکتروليز براي توليد آب الکتروليز يک پيشرفت بزرگ ابتکاري در دهه ???? محسوب مي شود . از آن زمان ، پيشرفت هايي در سلول هاي الکتروليز ايجاد شده است که مي تواند محلول کلر آزاد را توليد کند که تقريباً در حدود ??? اسيد هيپوکلروس است و پايدار ميباشد.HOCL، يک اکسيدان بسيار قدرتمند تر از هيپوکلريت سديم (وايتکس) است. اسيد هيپوکلروس به طور طبيعي توسط گلبولهاي سفيد کليه پستانداران توليد مي شود و براي از بين بردن پاتوژن هاي ميکروبي مهاجم استفاده مي شود .
بسته به فرايندي که براي توليد اسيد هيپوکلروس استفاده مي شود ، محلول مي تواند در ظروف بسته از شش ماه تا يکسال پايدار باشد . توصيه CDC اين است که هيپو کلروس را به صورت روزانه تهيه و مصرف کنيد . توليد روزانه محلول الکتروليز ، مستلزم داشتن دستگاه آن است . توجه داشته باشيد که محلول توليدي شما بايد از سه نظر سه پارامتر PPM . PH . ORP سنجيده و مطابق استاندارد FDA باشد.
براي توليد اسيد هيپو کلروس دو فن آوري وجود دارد: ?- روش غشايي که در آن از يک ممبران براي جدا سازي محصولات نهايي استفاده مي گردد و مي تواند به شدت خالص باشد .?- فن آوري تک سلولي ( راکتور ) : در اين روش از يک آب نمک اسيدي شده استفاده مي کند و تنها يک محلول در محدوده pH?/?-?/? توليد مي شود .هنگام توليد اسيد هيپوکلروس از طريق يک سلول واحد ، از فشار زياد استفاده نمي شود و هيچ يوني در يک غشاء مجبور به جابجايي نمي گردد ، بنابر اين هيپوکلروس توليد شده پايدار است ، و به دنبال تعادل جديدي مانند آنوليت توليد شده از سيستم هاي سلول غشايي نيست .
اسيد هيپو کلروس ساختار شکننده اي دارد . در صورتي که نياز به ذخيره سازي آن داريد ، در ظروف کاملا تميز ذخيره گردد . باز هم ياد آوري ميکنم CDCتاکيد دارد که کلروس را روزانه توليد و مصرف کنيد.
تأثير اسيد هيپوکلروز در کشتن باکتريها:
کلر يک ماده ضد عفوني کننده بسيار مؤثر براي غيرفعال کردن باکتري ها است. مطالعه اي که در دهه ???? انجام شد سطح غيرفعال سازي بر روي E. coli ، Pseudomonas aeruginosa ، Salmonella typhi و ... را به عنوان تابعي از زمان بررسي کرد. نتايج مطالعه نشان داد که HOCl نسبت به OCl- وايتکس براي غيرفعال کردن اين باکتريها بسيار مؤثرتر است. برابر اين نتايج توسط چندين محقق تأييد شده است که نتيجه گرفته اند که HOCl تا ?? برابر بيشتر از هيپوکلريت براي غيرفعال کردن باکتريها مؤثر است. از سال ???? ، صدها نشريه وجود دارد که برتري HOCl نسبت به OCl- را تأييد مي کنند. HOCl به دو دليل ممکن است مؤثرتر از OCl باشد ، اين امر نخست به اين دليل است که داراي يک بار خنثي است و بنابراين براحتي مي تواند به ديواره هاي سلولي با بار منفي باکتري نفوذ کند. دليل دوم اين است که HOCl پتانسيل اکسيداسيون (ORP)بسيار بالاتري نسبت به OCl- دارد.
غلظت مورد نياز اسيد هيپوکلروز ، به کاربرد ماده بستگي دارد. براي استفاده در دستگاه فاگر و اسپري سطوح در محيط هاي پزشکي نياز به ???ppm غلظت هيپوکلروس داريم. مواد غذايي مانند ميوه و سبزيجات و ماهي و غذاهاي دريايي در ??تا ?? دقيقه و با غلظت ??ppm و بدون آبکشي به وسيله اسيد هيپوکلروس مورد نياز است. براي ضد عفوني نمودن سطوحي که با مواد غذايي در تماس هستند ،غلظت ?? پي پي ام موثر است و غلظت هاي ??? ppm توسط FDA مجاز است. ضد عفوني کردن آب در ?-? ppm موثر است اما EPA اجازه مي دهد تا ? ppm اضاف شود. براساس تاييديه هاي FDA غلظت هاي ??? ppm براي ضدعفوني کردن تجهيزات پزشکي و آندوسکوپ مورد تاييد است. هنگام تصميم گيري براي استفاده از غلظت ، بهتر است به تحقيقات مراجعه کنيد . بيش از ??? مقاله تحقيقاتي منتشر شده است که تقريباً در مورد هر برنامه کاربردي قرار دارد .
براي نمونه اسيد هيپوکلروس در کلينيک دندانپزشکي بصورت تخصصي در قسمت هاي ذيل قابل استفاده ميباشد:
- ضد عفوني کف و ديوار هاي محيط درمان :با توجه به قدرت بي نظير اين ماده و سهولت تهيه و انباشت و استفاده از آن، مي توان به صورت تکرار شونده اي کف محيط را ضد عفوني و گند زدايي نمود ( محلول ??? پي پي ام و پي اچ زير ?)
- دستگاه فوگر :دستگاه فوگر سرد يک ريز کننده ذرات است که قادر است محلول مخزن را به ذرات ? تا ?? ميکرون کوچک نموده و آن را پرتاب کند . اين ذرات به علت حجم کوچک و وزن کم در هوا معلق مي شوند و تا بيست دقيقه به هر جا سرک مي کشند و عملا همه جا را ضد عفوني مي کنند . متاسفانه اين دستگاه ها کمي گران و کمي هم پر سر و صدا هستند . به عنوان جايگزين و البته با قدرت کم تر ( به علت ذرات درشت تر) ، مي توانيد از دستگاه بخورسرد استفاده کرد. توجه داشته باشيد که تا زماني که دستگاه فوگر يا بخور سرد روشن است نبايد در محيط تردد داشت.
- مخزن اضطراري يونيت(در دندانپزشکي): در هنگامي که غلظت کلر آزاد محلول شما ?? باشد و PH بين ? و ? داشته باشد ، به عنوان دهانشويه موثر قابل استفاده است . مي توانيد در مخزن يونيت دندانپزشکي از هيپو کلروس با غلظت مذکور استفاده کنيد و هنگام تراش دندان ميزان سوش پاتوزن را به شدت کاهش دهيد . دقت کنيد بعد از مراحل تراش و قبل از باندينگ احتمالي ، سيستم شستشو را به آب يونيت تغيير دهيد تا مبادا تاثير منفي بر باند شما داشته باشد .
غلظت اسيد هيپوکلروس با همان نوارهاي کيت هاي استاندارد اندازه گيري مي شود که کلر آزاد را در يک استخر و يا آب خوراکي اندازه گيري مي کنند . نوارهاي آزمايشي سايه متفاوتي از بنفش را روشن مي کنند تا غلظت بين ?? تا ??? ppm باشد . براي غلظت هاي بالاتر ، محلول مورد آزمايش رقيق مي شود. (مثال: يک محلول ???? ppm مي تواند با نسبت ?:?? رقيق شود.
اسيد هيپوکلروس غير سمي و غير خطرناک است. برخلاف بيشتر ضد عفوني کننده هاي شيميايي ، اسيد هيپوکلروس براي چشم ، پوست و مجاري تنفسي تحريک کننده نيست. حتي اگر به طور تصادفي خورده شود ، هيچ آسيبي به همراه ندارد ولي لازم است به پزشک گزارش گردد . اسيد هيپو کلروس نسبت به الکل قوي تر است و حسن آن اين است که قابليت اشتعال زايي ندارد . اسيد هيپوکلروز ???? ايمن و غير تحريک کننده است. به اندازه کافي ايمن است که در وسايل شخصي مانند مسواک ، پستانک کودک و اسباب بازي براي حيوانات خانگي استفاده شود.
اعلاميه تماس با مواد غذايي FDA ???? اجازه مي دهد تا اسيد هيپوکلروز در ميوه ها و سبزيجات خام يا فرآوري شده ، ماهي و غذاهاي دريايي ، گوشت ، مرغ و تخم هاي پوسته تا ?? ppm استفاده شود. تحقيقات FDA نشان مي دهدکه يک ماده در تماس با مواد غذايي ، مستلزم آن است که هيچ گونه باقيمانده مضري را بر جاي نگذارد. براي ديدن FCN ???? به وب سايت FDA مراجعه شود. اسيد هيپوکلروس هنگام استفاده در غلظت هاي تاييد شده FDA باعث تغيير طعم و بو نمي شود. در تاريخ ? ژوئن سال ???? ، برنامه ملي ارگانيک (NOP) يک تفاهم نامه منتشر کرد که در آن توضيح داده شده که آب الکتروليز شده (اسيد هيپوکلروس) در توليد ارگانيک مجاز است.
استفاده از اسيد هيپوکلروس در بيمارستان ها:
از اسيد هيپوکلروز (HOCl) براي ضدعفوني کردن ملحفه ها مي توان استفاده کرد. HOCL مي تواند به جاي مواد شيميايي غليظ و سمي که براي تميز کردن و ضد عفوني کردن اتاق ها و مناطق مشترک استفاده مي گردد، استفاده گردد.HOCl را مي توان از طريق مه پاش ها استفاده کرد تا به طور گسترده ضد عفوني کننده اتاق ها و هوا باشد. HOCl را مي توان در آشپزخانه بيمارستان به عنوان ضد عفوني کننده براي ضد عفوني گوشت ، مرغ و غذاهاي دريايي استفاده کرد. مي توان از آن براي تميز کردن و ضد عفوني کردن تمام سطوح تماس و وسايل آشپزخانه استفاده کرد. اسيد هيپوکلروس را مي توان در بيمارستانها در ايمن سازي ضايعات بهداشتي نيز استفاده نمود. همچنين بر اساس گايدلاين کنترل عفونت بيمارستاني (CDC) اسيد هيپوکلروس با غلظت مناسب يک ضدعفوني کننده سطح بالا ميباشد که ميتواند در طيف گسترده استفاده گردد.
اسيد هيپوکلروس و مقايسه آن با وايتکس و الکل:
مواد ضد عفوني کننده بسيار متنوعي در بازار مصرف وجود دارد که مي تواند براي ضد عفوني نمودن استفاده نمود. سفيد کننده ها به طور گسترده اي در بيمارستان ها و مصارف پزشکي مورد استفاده قرار مي گيرد و از خانواده کلر و بيس آن مشابه HOCl است. تحقيقات نشان مي دهد که کلروس و وايتکس هر دو ، باکتري ها ، قارچ ها ، هاگ ها و ويروس ها را از بين مي برند. با اين حال سفيد کننده براي چشم ، پوست و ريه ها بسيار آزار دهنده است و استنشاق آن براي مدت طولانيمي تواند سرطان زا باشد. در مقابل، HOCl بوي کلر موقتي و ملايمي دارد که به سرعت پخش مي شود، تحريک کننده نيست و عوارض جانبي سمي ندارد.
الکل يک ضد عفوني کننده محبوب براي استفاده در کلينيک ها و براي پاک کردن وسايل و ابزار است و يک ماده اصلي در ضد عفوني کننده دست است. اتيل الکل (???) در مقايسه با الکل ايزوپروپيل موثرتر مي باشد . هر دو ضد باکتري ، قارچ کش و ويروس کش هستند اما در برابر اسپورهاي باکتريايي موثر نيستند. ضد عفوني کننده هاي دست با پايه الکلي ، روزانه در بسياري از مطب هاي پزشکي استفاده مي شود ، اما با گذشت زمان استفاده مکرر آن ممکن است منجر به درماتيت دست شود. در نظر بگيريد که الکل زود تبخير مي شود و اين ممکن است باعث شود قبل از زمان لازم براي تاثير کامل بر ويروس ها از ادامه کار باز بماند و ضمنا الکل باعث خشکي پوست مي گردد .
در يک مطالعه ، شيوع درماتيت تماسي مربوط به بهداشت دست از ?? تا ?? درصد بوده است خوشبختانه ، اسيد HOCl همچنين مي تواند به جاي ضد عفوني کننده دست بدون عوارض جانبي تحريک کننده مورد استفاده قرار گيرد. علاوه بر اين ، پانچ HOCL که به عوامل بيماري زا تحويل داده مي شود ، قدرت بيشتري نسبت به ماده تحريک شده توسط الکل دارد.
سيستم هاي الکتروليز خانگي (استفاده خانگي از HOCl):
چندين سيستم الکتروليز خانگي ساخته شده است که مي تواند با استفاده از نمک و آب اسيد هيپوکلروس پايدار توليد کند. سرکه مقطر (سفيد) سبب کاهش pH مي گردد و سبب مي شود محلول کلر آزاد در جهت توليد مولکول اسيد هيپوکلروس باشد. هنگام انتخاب سيستم سلولي ، يک فاکتور مهمي که بايد در نظر گرفته شود ، کيفيت دستگاه و سلول الکتروليز در تامين (ORP) است. سيستم هاي با کيفيت بالاتر ممکن است هزينه بيشتري داشته باشند اما به دليل دوام آلياژهاي موجود در فلزات مورد استفاده در ساخت سلول بسيار طولاني تر خواهد بود. اخيرا در کشورهاي چين، آمريکا، کره و بسياري از کشورهاي ديگر استفاده از دستگاه توليد کننده اسيد هيپوکلروس خانگي رواج پيدا کرده است.
اخيرا يک شرکت دانش بنيان نيز در مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکي ايران، اقدام به توليد سيستم خانگي مشابه تکنولوژي تک سلولي آمريکايي نموده است. استفاده از اسيد هيپوکلروس در هر مکاني که به ضد عفوني کننده نياز است، مفيد است. با توجه به اينکه دستگاه هاي خانگي توانايي توليد اسيد هيپوکلروس با غلظت متغير را دارند (بر اساس زمان کارکرد دستگاه و تنظيمات دستگاه) و همچنين با کمک نوارتست هاي موجود در دستگاه ميتوان غلظت ماده توليدي را بررسي نمود، لذا از اين ماده ميتوان در طيف وسيعي از مکانها مانند: آشپزخانه، براي تميز کردن و ضدعفوني کردن وسايل نظافت شخصي، براي ضدعفوني کردن دست، سطوح چرمي و وسايل اکترونيکي، اسباب بازي کودکان، کف و سطوح سرويس هاي بهداشتي و ... استفاده کرد.
تهيه و تنظيم: مهندس سيدعليرضا حسيني کارشناس تجهيزات پزشکي کارشناس تجهيزات پزشکي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران
:
