معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران
به مناسبت روز جهاني تغذيه با شير مادر
به مناسبت روز جهاني تغذيه با شير مادر
تغذيه با شير مادر ارتباطي زيباو طبيعي بين مادر و کودک است که در حفظ سلامت مادرو کودک از اهميت خاصي برخوردار مي باشد . از جمله مزاياي تغذيه با شير مادر ، ترکيب ايده آل براي تغذيه نوزاد ، تقويت سيستم ايمني ، تقويت توانايي شناختي ، کمک به داشتن متابوليسم متوازن و کاهش خطر ا
255119.mp3
به مناسبت روز جهاني تغذيه با شير مادر
به مناسبت روز جهاني تغذيه با شير مادر
تغذيه با شير مادر ارتباطي زيباو طبيعي بين مادر و کودک است که در حفظ سلامت مادرو کودک از اهميت خاصي برخوردار مي باشد . از جمله مزاياي تغذيه با شير مادر ، ترکيب ايده آل براي تغذيه نوزاد ، تقويت سيستم ايمني ، تقويت توانايي شناختي ، کمک به داشتن متابوليسم متوازن و کاهش خطر ابتلا به بيماري مزمن و بسياري مزاياي ديگر براي مادر شيرده است.
نيازهاي تغذيه اي در دوران شيردهي :
عليرغم اين واقعيت که نياز به انرژي و برخي از مواد مغذي در اين دوران افزايش مي يابد، شير مادر از ذخاير مواد مغذي مادر ساخته مي شود، لذا مادراني که خوب تغذيه شده اند برخلاف آنان که کمبودي در رژيم غذايي دريافتي شان وجود دارد، نيازي نيست نگران کيفيت شير خود باشند.
شير مادر براي نوزادن غذاي کاملي است حتي در مواردي که مادر دوران سختي را مي گذراند يا کمبود شديد مواد غذايي وجود دارد . فقط در مواردي که مادران کمبودهاي تغذيه اي شديدي را در دراز مدت تجربه مي کنند ، روي کيفيت شير مادر تاثير مي گذارد. اين عادلانه نيست که مادران به دلايلي مثل علاقه به مصرف چاي و قهوه و...... از شيردهي صرف نظر کنند .
تا زماني که کمبود مواد معدني و ويتامين ها در بدن مادر تشخيص داده شود يا مادر رژيم غذايي محدودي داشته است ، مصرف مکمل هاي رژيم غذايي لازم نيست. يک رژيم غذايي شامل مواد غذايي گوناگون و کالري کافي ، بايد مواد مغذي لازم براي مادر را تامين نمايد. عليرغم اين واقعيت ، برخي از پزشکان و متخصصين ويتامين ها و مواد معدني خاص دوران شيردهي را براي مادر تجويز مي کنند.
افزايش گيرنده هاي پرولاکتين در سينه مادر و افزايش سطوح پرولاکتين مادر بدنبال مکيدن نوزاد بعنوان يک محرک و خارج شدن شير ، فرايندي است که با افزايش دفعات شيردهي در اوايل دوران نوزادي ، موجب افزايش ترشح شير مادر مي گردد. پاسخ مادر به گرسنگي نوزاد موجب تحريک ترشح شير در بدن مادر حدود 8 الي 12 بار طي 24 ساعت در 2 تا 3 هفته اول تولد نوزاد است.
بطور خلاصه داشتن شير بيشتر با افزايش مصرف مايعات ، تفکر اشتباهي است زيرا بدن مايعات اضافه بر نياز بـــدن را دفع مي کند تا تعادل الکتروليت ها تامين شود. اين امر در نهايت ممکن است به کاهش تهيه شير منجر گردد.
بطور کلي نيازهاي تغذيه اي در دوران شيردهي شامل :
- انرژي مورد نياز : براي تامين هر 100 ميلي ليتر شير حدود 85 کيلوکالري است . در 6 ماهه اول بطور روزانه 750 ميلي ليتر شير بطور روزانه توليد مي شودو پيشنهاد مي شود در دوران شيردهي در 6 ماهه اول 330 کيلو کالري اضافه بر نياز روزانه مادر و در 6 ماهه دوم 400 کيلو کالري مصرف گردد.
- پروتئين: 25 گرم پروتئين اضافه برمقدار مورد نياز روزانه براي شيردهي يا مصرف 71 گرم پروتئين بطور متوسط روزانه توصيه مي شود ( بر اساس RDA روزانه1/1 گرم بر کيلوگرم وزن بدن يک زن توصيه مي شود).
- کربوهيدرات : بر اساس فعاليت مادر و مقدار شيردهي تنظيم مي شود.
- چربي ها : انتخاب نوع چربي توسط مادر دريافت اسيدهاي چرب خاص را در شير مادر افزايش يا کاهش مي دهد ولي در کل چربي دريافتي نوزاد تاثير چنداني نمي گذارند. البته مطالعات اخير نشان مي دهد که افزايش اسيدهاي چرب امگا 3 ممکن است برروي ضريب هوش کودک تاثير بگذارد.
- ويتامين ها و مواد معدني : بطور خلاصه ويتامينD شير مادر به ميزان دريافت ويتامينD مادر بستگي دارد.کلسيم ، يد ، روي ، از املاحي هستند که دريافت آن ها از طريق شير مادر براي تامين نيازهاي نوزاد کافي نيست. ويتامين B12 از ويتامين هايي است که ميزان دريافت آن در مادر ان گياهخوار ناکافي بوده و لذا نيازهاي نوزاد را تامين نمي نمايد.
منابع :
* L- KATHLEEN MAHAN /JANICE L. RAYMOND/ Chapter 15: Nutrition for Reproductive Health and Lactation,2017.P : 283 .
ترجمه : زهره هنري
:
