معاونت غذا و دارو داشنگاه علوم پزشکي ايران
آغاز" هفته جهاني تيروئيد "
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران – 4 خرداد ماه مصادف با 25 ماه MAY
255385.mp3
آغاز" هفته جهاني تيروئيد "
آغاز" هفته جهاني تيروئيد "
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران – 4 خرداد ماه مصادف با 25 ماه MAY روز جهاني تيروئيد نامگذاري شده است.
به مناسبت آغاز هفته جهاني تيروئيد دکتر محمدي کارشناس واحد تحقيق وتوسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران گفت: تيروئيد ، غده کوچک پروانه اي شکل کوچکي در زير گردن و مقابل حنجره است که با توليد هورمون تيروئيد دماي بدن را تنظيم کرده، بر قدرت تفکر و مغز تاثيرگذاشته، تپش قلب را نيز تنظيم و فعاليت هاي بسياري از جمله سوخت و ساز و کنترل متابوليسم ها را در بدن بر عهده دارد.
وي با اشاره به بيماري هاي تيروئيد و درمان هاي متداول ادامه داد: در صد ابتلا به بيماريهاي تيروئيد در زنان (بخصوص پس از بارداري و يائسگي) بيشتر از مردان است. از آنجائيکه بيماري تيروئيد روي چرخه قاعدگي در بانوان تاثير ميگذارد، پس بر تخمک گذاري و بروز مشکلات بارداري موثر خواهد بود. در صورتي که سيستم ايمني بدن باعث بيماري تيروئيد شود، ممکن است ساير غدد نيز، منجمله تخمدان ها، درگير شده و منجر به يائسگي زودرس (قبل از 40 سالگي) گردد. مشکلات تيروئيد در طول بارداري مي تواند سلامتي مادر و نوزاد را با مشکلاتي مواجه سازد.
در کم کاري تيروئيد ( يا هيپوتيروئيدي) غده تيروئيد به اندازه کافي هورمون توليد نمي کند و باعث کاهش بسياري از متابوليسم هاي بدن مي شود. علائم هيپو تيروئيدي به آرامي و اغلب طي چندين سال رخ مي دهد. در ابتدا با بروز خستگي ظاهر شده و مدت ها بعد علائم و نشانه هايي مانند احساس سرما يبوست، ضعف عضلاني، افزايش وزن عليرغم نخوردن غذا ، درد عضلاني، احساس خستگي ، ناراحتي يا افسردگي ، خشکي پوست ، شکنندگي و ريزش مو، کاهش ضربان قلب، صورت پف کرده، صداي خشن، خونريزي بيش ازحد قاعدگي و افزايش کلسترول بد خون اصطلاحاً IDL بروز مي نمايد. کم کاري تيروئيد با قرصهايي که ساختار هورموني شبيه به تيروئيد دارند درمان مي شود و احتمالاً نياز هست که قرص هاي تيروئيد تا آخرعمر مصرف شوند و صورت تجويز و مصرف تحت نظر پزشک متخصص بسيار ايمن و مصرف آنها حياتي خواهد بود. هيپوتيروئيدي درمان نشده در دوران بارداري سبب کم خوني ، پره اکلامپسي، وزن کم نوزاد هنگام تولد ، سقط
جنين و مشکلات رشدي و عدم پيشرفت مغز کودک مي گردد. کم کاري تيروئيد مي تواند با افزايش توليد پرولاکتين يا (هورمون توليد کننره شير) ، مانع از تخمک گذاري شود.
هورمون هاي بارداري باعث افزايش سطح هورمون هاي تيروئيد در خون شده . از طرفي هورمون هاي تيروئيد نيز براي رشد مغز جنين ضروري هستند . بنابراين بسيار مهم است که قبل از باردار شدن و حاملگي، بررسي هاي لازم صورت گيرد. پرکاري کنترل نشده و کم کاري تيروئيد هر دو مي توانند مشکلاتي را براي مادر و نوزاد را به وجود آورند.
در بيماري پرکاري تيروئيد (هيپرتيروئيدي) بسياري از متابوليسم ها و ??ضربان قلب سرعت گيرد. شايع ترين علت هيپرتيروئيدي" بيماري گريوز " است که نشانه اختلال در سيستم ايمني است. در ابتدا ممکن است فرد علائم يا نشانه هاي هيپرتيروئيدي را متوجه نشود و علائم معمولا به آرامي شروع مي شوند. اما، در طول زمان با سرعت گرفتن و افزايش سوخت و ساز علائم بروز مي کنند. از دست دادن وزن، حتي با خوردن غذاي زياد ، تپش قلب و ضربان قلب سريع يا نامنظم ، احساس ناراحتي يا اضطراب ، احساس تحريک پذير، اختلال در خواب، لرزش در دست و انگشتان ، افزايش عرق، احساس گرما ، ضعف عضلاني، اسهال يا حرکات روده ، دوره هاي قاعدگي سبکتر از حد طبيعي و تغييرات در چشم مانند حالت خيرگي و بيرون زدگي ، قرمزي و تحريک و در موارد شديدتر ، تيروئيد چشمي نمونه اين علائم است. عدم درمان هيپرتيروئيدي در دوران بارداري ، منجر به زايمان زودرس و پره اکلامپسي فشار خون بالا و ايجاد مشکلات در کليه ها و ساير اعضاي بدن مي گردد. ناگهاني و بدتر شدن علائم و سريع شدن ضربان قلب در جنين، منجر به نارسايي قلبي و دشواري تنفس يا سقط جنين مي گردد.
انتخاب درمان هيپرتيروئيدي بستگي به علائم و علت آن دارد. داروهاي ضد تيروئيدي که مانع از ساخته شدن هورمون مي شوند، داروهاي مسدود کننده بتا که مي توانند در کاهش سرعت ضربان قلب و درمان ساير علائم کمک کننده باشند، روش درماني راديويداين Radioiodine که سلولهاي تيروئيدي سازنده هورمون هاي تيروئيدي را از بين مي برند و جراحي تيروئيد که اکثريت يا تمام تيروئيد برداشته مي شود روشهاي درماني پرکاري تيروئيد محسوب ميشوند. دو روش اخير ممکن است باعث کم کاري تيروئيد شوند.
تيروئيديت يا التهاب تيروئيد ناشي از بيماري هاي خود ايمني مانند ديابت نوع 1 و آرتريت روماتوئيد، ژنتيک، عفونت ويروسي يا باکتريايي و نوع خاصي از داروها نوع ديگري از بيماري تيروئيد است
اما گواتر يا بزرگي غده تيروئيد ممکن است فقط براي مدت زمان کوتاهي رخ داده وحتي ممکن است بدون درمان و به خودي خود از بين رفته يا اين که نشانه ديگري از بيماري تيروئيد باشد و نياز به درمان هم داشته باشد. شيوع گواتر در زنان و به ويژه در زنان قبل از يائسگي بيشتر از مردان است.
گره هاي تيروئيد شايع هستند و چهار برابر مردان و زنان را تحت تاثير قرار مي دهند. گره يا گرههايي در تيروئيد که ممکن است جامد يا پر از مايع يا خون باشند. بيشتر گره هاي تيروئيد نشانه ندارند و سرطاني نيستند. برخي از گره هاي تيروئيد باعث توليد بيش از حد هورمون تيروئيد مي شوند که درنهايت ايجاد هيپرتيروئيدي مي کند. گاهي اوقات گره ها به اندازه اي بزرگ مي شوند که باعث بروز مشکلات در بلعيدن يا تنفس مي شوند. حدود يک سوم از گره ها توسط بيمار، يک سوم توسط پزشک و بقيه از طريق تصويربرداري گردن يافت مي شود.
سرطان تيروئيد يا رشد غير طبيعي سلولهاي غده تيروئيد ممکن است به صورت تورم يا يک توده گردني باشد و مشکلاتي درعمل بلع ايجاد نمايد. سرفه هاي غير عفوني، مکرر و مزمن و بدون تب،گرفتگي گلو که مانع از قورت دادن راحت غذا ميشود از علائم اوليه ابتلا ميباشد که اغلب با ساير بيماريها اشتباه گرفته ميشود.
آمار ابتلا به سرطان تيروئيد در زنان 3 برابر مردان است.در مردان به علت اصلاح ريش و گردن و ، زودتر متوجه اين بيماري ميشوند و در زنان اين تشخيص با تاخير صورت مي گيرد. براي تعيين سرطاني بودن توده يا گره، پزشک آزمايش هاي خاصي را انجام مي دهد. البته بيشتر گره هاي تيروئيد سرطاني نيستند.
پرتو درماني به سر و گردن، به ويژه در دوران کودکي، سابقه گواتر ، سابقه خانوادگي از عوامل منجر به بروز سرطان تيروئيد به شمار مي روند.
دکتر محمدي در ادامه به روشهاي تشخيص بيماري هاي تيروئيد پرداخته و عنوان کرد: با آزمايش خون و اندازه گيري سطح هورمون تحريک کننده تيروئيد (TSH) ميزان فعاليت غده تيروئيد مشخص شود. همچنين تست جذب يد راديواکتيو، اسکن تيروئيد، سونوگرافي تيروئيد و بيوپسي تيروئيد راههاي ديگرتشخيص بيماري هاي تيروئيد مي باشند.
وي در ادامه به دو داروي پر کاربرد در بيماري هاي تيروئيد اشاره نمود و گفت: قرص لووتيروکسين سديم به عنوان جايگزين هورمون تيروئيد در درمان بيماران مبتلا به کم کاري غده تيروئيد توسط پزشک منطبق بر نتايج معاينات و آزمايشات ادواري تجويز مي شود. لووتيروکسين بايستي دقيقاً مطابق با دستور پزشک مصرف شود و همواره تأکيد مي گردد از مصرف خودسرانه و تغيير دوز آن بدون تجويز پزشک جداً پرهيز شود. دستورات داخل بسته بندي دارو را بايستي به دقت مطالعه نمود. لووتيروکسين براي بهبود علايم تجويز مي شود و باعث علاج بيماري نمي گردد. از اين رو، شايد لازم باشد تا انتهاي عمر آن مصرف شود.
قرص متي مازول از داروهايي است که به منظور درمان پرکاري تيروئيد مورد استفاده قرار مي‌گيرد که صرفاً با تشخيص پزشک و استناد به آزمايشات انجام شده تجويز مي گردد .درمان تا طبيعي شدن عملکرد تيروئيد ادامه يافته سپس روي دوز نگهدارنده ادامه مي يابد.
منابع :
- National Institute Of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases/ Endocrine
Diseases
- American Thyroid Association
:
