معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران
ملاحظات و مخاطرات مصرف پنج انگشت
به گزارش روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران : پنج انگشت با نام علمي Vitex agnus-castus
255213.mp3
ملاحظات و مخاطرات مصرف پنج انگشت
ملاحظات و مخاطرات مصرف پنج انگشت
به گزارش روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران : پنج انگشت با نام علمي Vitex agnus-castus L. درختچه‌اي به ارتفاع 6-1 متر از خانواده خانواده نعنا (Lamiaceae) است که بومي مناطق مديترانه‌اي تا غرب آسيا مي‌باشد.
گياه پنج انگشت در ايران نيز به صورت کاشته شده وجود دارد. شاخه‌ها گياه به شکل چهارگوش، خاکستري و برگ‌هاي گياه پنجه‌هاي، داراي دمبرگ بلند، متقابل-متلاقي و خزان کننده هستند. برگچه‌ها به تعداد 7-5 عدد، سرنيزه‌اي با حاشيه کامل، و داراي طول تا 10 سانتيمتر پوشيده از کرک‌هاي نمدي در سطح تحتاني مي‌باشند.
فرآورده‌هاي تهيه شده از ميوه‌هاي رسيده و برگ‌هاي خشک شده گياه داراي اثرات درماني تاييد شده در بهبود بي نظمي دوره قاعدگي، سندرم پيش از قاعدگي و درد پستان مي‌باشند.
گياه پنج انگشت در منابع معتبر طب ايراني با نام اثلق و داراي مزاج گرم و خشک شناخته مي‌شود که خواص متعددي براي ذکر شده که از آن جمله مي‌توان به خاصيت قابض، مقوي، مدر، کاهنده شهوت و ... اشاره کرد.
عوارض جانبي و هشدارها: گاه مصرف اين گياه ممکن است منجر به بروز جوش شود. خارش، تهوع، استفراغ، خشکي دهان، سردرد، سرگيجه، خواب‌آلودگي، گيجي و اضطراب نيز از جمله عوارض جانبي ناشي از مصرف گياه مزبور است.
به دليل اثرات قاعده‌آور گياه پنج انگشت، مصرف فرآورده‌هاي حاصل از اين گياه در دوران بارداري و شيردهي ممنوع مي‌باشد.
تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان اين گياه با آگونيست‌هاي دوپامين نظير لودوپا، فنوتيازين، پرگوليد، بروموکريپتين، آمانتادين، پراميپکسول، روپينيرول و ... ممکن است موجب افزايش اثرات جانبي دوپامينرژيک شود.
بنا بر اين مصرف همزمان اين گياه با آگونيست‌هاي دوپامين ممنوع است. در صورتي که بيمار به صورت همزمان اين گياه را با آگونيست‌هاي دوپامين مصرف کند، مي‌بايست وي را با دقت از نظر علائم ناشي از مصرف بيش از حد آگونيست‌هاي دوپامين از قبيل تهوع، سردرد، سرگيجه، خستگي، استفراغ و افت فشار خون وضعيتي کنترل نمود.
همچنين مصرف همزمان اين گياه با آنتاگونيست‌هاي دوپامين نظير هالوپريدول، پرفنازين، کلرپرومازين و ... ممکن است موجب کاهش اثر داروهاي مزبور شود. چرا که به لحاظ تئوري اثر آگونيست دوپامين اين گياه ممکن است با اثر آنتاگونيست‌هاي دوپامين تضاد داشته باشد و در نتيجه موجب کاهش اثرات داروهاي مزبور گردد.
مي‌بايست در صورت مصرف همزمان اين گياه با آنتاگونيست‌هاي دوپامين، وضعيت بيمار از لحاظ برگشت علائم بيماري که پيش از مصرف همزمان گياه با آنتاگونيست‌هاي دوپامين توسط اين داروها مهار مي‌شدند، با دقت کنترل گردد.
با توجه به ملاحظات و مخاطرات مصرف فوق‌الذکر ضروري است، از مصرف خودسرانه فرآورده‌هاي پنج انگشت اجتناب نموده و پيش از مصرف آنها حتما با پزشک و دکتر داروساز مشورت شود.
:
