امروزه حدود 1.2 ميليارد نفر که چيزي حدود 20 درصد جمعيت جهان را تشکيل مي دهد، مسلمان هستند. روزه از واجبات دين اسلام است و مسلمانان در ماه مبارک رمضان که نهمين ماه سال قمري است روزه ميگيرند که همراه با عدم مصرف مواد خوراکي و آشاميدني در فاصله سحر تا افطار است. از آنجا که داروهاي خوراکي چه مايع و چه جامد با هر کيفيت و مقداري که از حلق عبور کند باعث ابطال روزه مي شود، تنظيم رژيم دارويي در اين اين ماه بسيار مهم است. ديده شده که 58 درصد بيماران در اين ماه بدون مشورت با پزشک يا داروساز رژيم دارويي خود را تغيير مي دهند که در نتيجه منجر به عدم کارايي دارو، عدم دستيابي به اثرات درماني و عوارض دارويي مي گردد. بايد توجه داشت اشکال دارويي موضعي، تزريقي به شرطي که جنبه تغذيه اي نداشته باشد، قرص هاي زير زباني، دهانشويه ها و چيزهايي که غرغره مي شود،اسپري هاي دهاني و بيني، قطره هاي بيني، فراورده هاي رکتال و واژينال و گازهاي بيهوشي منجر به ابطال روزه نميگردد.

      براي تغيير رژيم هاي درماني در روزه داري ابتدا بايد بررسي هاي اوليه در مورد رژيم دارويي فعلي، نوع بيماري و شرايطي که براي فرد ايجاد مي کند، نظر مرجع تقليد فرد، گزينه هاي درماني موجود، داروهاي جايگزين، شکل هاي دارويي موجود و تعداد دفعات مصرف دارو انجام گيرد. توصيه مي شود برنامه ريزي براي تنظيم رژيم دارويي از قبل از ماه مبارک شروع شود.

    رژيم هاي دارويي مطلوب در ماه مبارک رمضان رژيم هاي يکبار در روز و دو بار در روز مي باشد که رژيم يک بار در روز براي بيمار ساده تر و قابل انجام تر است و فرد مي تواند يک زمان (قبل از سحر يا بعد از افطار) بسته به شرايط بيمار، فرهنگ غذايي و ... را انتخاب کند و داروي خود را مصرف کند. البته بايد توجه داشت برخي داروها در زمان هايي خاص اثر بهتري مي تواند داشته باشد. مثلا پروپرانولول در زمان هاي صبح زودتر جذب مي شود. پردنيزولون اگر در ساعات بعد از ظهر استفاده شود اثر بهتري در بهبود آسم شبانه دارد. در رژيم دو بار در روز بايد به تفاوت فاصله زماني سحر تا افطار و افطار تا سحر، بخصوص در فصل تابستان که تفاوت شب و روز زياد است،دقت نمود. همچنين در اين رژيم بايد به تفاوت هاي فارماکوديناميکي و فارماکوکينتيکي وعده هاي سحر و افطار و تاثير آنها بر جذب دارو دقت نمود. مثلا حرکات دودي دستگاه گوارش وابسته به غذا است و ديده شده است که ميزان اين حرکات بعد از وعده افطار کندتر است و در نتيجه جذب با تأخير بيشتري نسبت به وعده سحر انجام مي گيرد.

نکاتي که بايد در ماه مبارک در برخي بيماري هاي مدنظر قرار گيرد:

1- ديابت: افراد مبتلا به ديابت بخصوص افرادي که انسولين استفاده مي کنند، قبل از اقدام به روزه داري حتما بايد با پزشک خود مشورت کنند، با توجه به اينکه اين افراد مي توانند در خطر هايپوگلايسمي، هايپرگلايسمي،کتواسيدوز ديابتي، دهيدراتاسيون و ترومبوز باشند، تنظيم دارو و کنترل مرتب قند خون در اين ايام بسيار مهم است.

2- صرع: با توجه به اينکه روزه داري مي تواند ريسک بروز تشنج در اين افراد را افزايش دهد، اگر فردي صرع کنترل نشده دارد، توصيه مي شود از روزه داري خودداري کند ولي اگر صرع به مدت طولاني کنترل شده است، با نظر پزشک و تنظيم داروها مي تواند روزه بگيرد.

3- بيماري هاي اعصاب: از آنجا که داروهاي مربوط به اعصاب و روان به هيچ عنوان نبايد قطع شود و برخي داروها مانند ليتيم در شرايط کم آبي مي توانند خطرناک باشند، در اين افراد روزه داري توصيه نمي شود.

4- بيماريهاي عفوني: در افراد مبتلا به عفونت با در نظر گرفتن شرايط بيمار و با نظر پزشک مي توان، آنتي بيوتيک هايي تجويز کردکه بتوان يک بار در روز مصرف کرد. افرادي که تحت درمان H.pylori هستند بايد درمان با آنتي بيوتيک و رژيم آنتي بيوتيکي دو با