معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران
تغذيه سالمندان
جمعيت سالمند اکنون يک پديده جهاني است و ديگر به کشورهاي توسعه يافته و پردرآمد محدود نمي گردد. . سازمان بهداشت جهاني براين عقيده است که جمعيت افراد سالمند در کشورهاي کم درآمد و با درآمد متوسط در حال رشد است و در بيش از
255236.mp3
تغذيه سالمندان
.jpg)
تغـذيه سالـمـندان
جمعيت سالمند اکنون يک پديده جهاني است و ديگر به کشورهاي توسعه يافته و پردرآمد محدود نمي گردد. . سازمان بهداشت جهاني براين عقيده است که جمعيت افراد سالمند در کشورهاي کم درآمد و با درآمد متوسط در حال رشد است و در بيش از 40 سال آينده کشورهاي توسعه يافته مامن ( خانه ) حدود 80 درصد از افراد سالمــــند سراسر جهان خواهد بود.( WHO 2013 ).
براساس پيش بيني هاي اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت پيش بيني شده است در سال 2050 درصد جمعيت سالمند در ايران از ميانگين جهان و آسيا بيشتر خواهد بود. اين درصد بر اساس سرشماري سال1395 ، 28/9 درصد از جمعيت 79 ميليوني کشور است( 2 ).
همه ما افراد مسن تر از خودرا مي شناسيم ، اما بسته به شرايط خودشان پير محسوب مي گردند . امروزه موي خاکستري ، چين و چروک ، بازنشستگي يا سن بالاي 65سال پير تعريف نمي شود. 65 تا 74 سال "ابتداي سالمندي " ( young old ) ، 75 تا 84 سال سالمند (old ) و 85 سال و بالاتر " اواخر سالمندي " ( oldest old ) . اخيرا برخي گروه سني 90 سال را سالمند جديد (New old ) مي نامند . اکنون بيشتر از 100 هزار نفر بالاي 100 سال زندگي مي کنند و ديگر منحصر بفرد نيستند و برخي از آن ها هنوز مستقل زندگي مي کنند.
سالمندي يک روند طبيعي بيولوژيک است . اگرچه با کاهش عملکرد فيزيولوژيک همراه است و اندام ها با افزايش سن تغيير مي يابند. ميران تغييرات در افراد مختلف متفاوت است . نکته مهم آن است که بين تغييرات طبيعي که در اثر افزايش سن بوجود مي آيد و تغييراتي که منجر به بيماري هاي مزمن مثل آرتروسکلروزيس مي گردد ، تفاوت قائل گرديم. حداگثر سن رشد انسان در سي سالگي است و پس از آن بدن شروع به پير شدن مي نمايد. بيماري ها و آسيب هاي عملکردي بخش غير قابل اجتنابي از افزايش سن هستند. فاکتورهايي مثل ژنتيک ، بيماري ها ، شرايط اقتصادي اجتماعي و و شيوه هاي زندگي تعيين مي کنند که افزايش سن براي هر نفر چگونه منجر به تغييرات مي گردد.
تغييراتي که با افزايش سن در بدن ايجاد مي گردد عبارتند از : تغييراتدر ترکيب بدن و تحليل عضلاني ، چاقي ، بويايي و چشايي ، شنوايي و بينايي ، کاهش ايمني بدن ، مشکلات دهاني مثل فقدان دندان ها ، خشکي دهان ، مشکلات گوارشي و مشکلات قلبي عروقي ، کليوي ، عصبي وزخم هاي بستر هستند.
کيفيت زندگي به احساس شادي و رضايت از زندگي و محيط گفته مي شود کيفيت زندگي مرتبط با سلامت ، احساس رضايت فردي از سلامت جسمي ، روحي و توانايي واکنش به فکتورهاي فيزيکي و اجتماعي در محيط زندگي است . سالمندان اغلب با مشکلات سلامتي و کاهش عملکرد بدن خود روبرو هستند ، کيفيت زندگي را تحت شعاع قرار مي دهد . تغييرات رواني اغلب تحت عنوان کلي افسردگي در سالمندي عنوان مي گردد و دامنه آن از فرد به فرد تغيير مي کند. در سالمندان افسردگي اغلب بوسيله شرايط ديگر ي مثل بيماري هاي قلبي ، سکته مغزي ، ديابت ، سرطان ها ، غم و اندوه يا استرس ايجاد مي گردد.
در سالمندان ،مراقبت هاي تغذيه اي به به کنترل بيماري يا درمان هاي دارويي تغذيه اي محدود نمي شود بلکه تمرکز قوي بر شيوه هاي سالم زندگي و پيشگيري از بيماري ها دارد. اين گروه بيشتر از هرسن ديگري طالب سلامت و اطلاعات تغذيه اي هستند . بدون افزايش تاکيد بر رژيم غذايي بهتر و فعاليت فيزيکي بيشتر در تمام سنين ، هزينه هاي مراقبت از سلامت بطرز فوق العاده اي با افزايش سن افزايش مي يابد. بنابرايت هيچوقت براي تاکيد بر تغذيه به منظور ارتقاء سلامت و پيشگيري از بيماري ها دير نيست.
تغذيه در سه مرحله در پيشگيري از بيماري ها نقش موثري دارد. پيشگيري اوليه : در اين مرحله تاکيد تغذيه بر ارتقاء سلامت و پيشگيري از بيماري هاست. پيشگيري ثانويه : با کاهش خطر و کاهش روند پيشرفت بيماري هاي مزمن تغذيه اي درگير است تا عملکردمفيد و کيفيت زندگي را تامين نمايد. سومين مرحله پيشگيري : مراقبت و مديريت موردي بيماران است که با تخليه ذخاير بدن بدليل مشکلات جويدن و اشتها ، رژيم هاي غذايي تغيير يافته و محدوديت هاي عملکردي اغلب به مشکلات تغذيه اي دچار هستند و متخصصين تغذيه بيمار مورد نظر را مشاوره نموده و رژيم غذايي اورا کنترل مي کنند.
تعداد زيادي از افرادي که در اواخر سنين سالمندي هستند اغلب نيازهاي تغذيه اي خاصي دارند زيرا افزايش سن روي جذب ، استفاده و دفع مواد مغذي تاثير مي گذارد. در اين سنين 1)دريافت غلات کامل ، سبزيجات با برگ هاي سبز تيره و سبزيجات با رنگ نارنجي ، حبوبات و شير بايد افزايش يابد ( DRI براي گروه سني 50 تا 70 و 71 تا بالاتر )توصيه شده است 2)مواد غذايي با تراکم مواد مغذي بالا که حاوي چربي کمتر در مواد جامد هستند و بدون شکر توصيه مي شود.3) دريافت سديم و چربي هاي اشباع کاهش يابد.
بعلاوه مطالعات نشان داده است سالمندان دريافت کالري کمتر ، چربي کمتر ، فيبر ، کلسيم ، منيزيم ، روي ، مس ، فولات ، و ويتامين B12,C,E و D از رژيم غذايي خود داشته اند..
گردآوري و ترجمه : زهره هنري
:
