کارشناس آزمايشگاه معاونت غذا و دارودانشگاه ايران بررسي کرد:
انواع ضدعفوني کننده ها و گند زدا ها
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران- مواد ضدعفوني کننده موادي هستند که رشد ميکروارگانيسم ها را متوقف يا کند کرده يا بطور کلي آنها را از بين ميبرند.
256049.mp3
انواع ضدعفوني کننده ها و گند زدا ها
.jpg)
کارشناس آزمايشگاه معاونت غذا و دارودانشگاه ايران بررسي کرد:
انواع ضدعفوني کننده ها و گند زدا ها
روابط عمومي معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران- مواد ضدعفوني کننده موادي هستند که رشد ميکروارگانيسم ها را متوقف يا کند کرده يا بطور کلي آنها را از بين ميبرند. در اين مقاله با توجه به اهميت استفاده از ضدعفوني کننده ها در همه گيري کرونا، دکتر هلنا دوائي فر کارشناس آزمايشگاه معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران به بررسي انواع ضدعفوني کننده ها و مکانيسم اثر آنها ميپردازد.
در سال ???? ميلادي جوزف ليستر جراح انگليسي بر پايه نظريه ميکروب هاي بيماريزاي لويي پاستور براي نخستين بار از ضدعفوني‌کننده‌ها در عمل‌هاي جراحي استفاده کرد. استفاده از ضدعفوني کننده ها به تدريج در زندگي بشر گسترش يافت ولي اهميت آن بيش از پيش در همه گيري کرونا براي عامه مردم مشخص گرديد. ضدعفوني کردن، فرآيندي است که اکثر ميکروارگانيسم‌هاي بيماري‌زا را بر روي سطح مورد نظر از بين مي برد و مواد ضدعفوني کننده موادي هستند که رشد ميکروارگانيسمها را متوقف يا کند کرده يا بطور کلي آنها را از بين ميبرند.
معمولاً از کلمه "Antiseptic" براي ضدعفوني کردن بافت زنده مانند دست انسان و از کلمه "Disinfectant" براي ضدعفوني کردن سطوح غير زنده مانند سطوح کاري استفاده مي شوند.
در ايام کرونا معمولا از ضدعفوني کنندههاي دست حاوي مواد نرم کننده براي حفظ لطافت پوست استفاده ميشود .
به طورکلي ضدعفوني کننده ها به دو دسته برپايه الکل و غيرالکلي تقسيم ميشوند. ضدعفوني کننده هاي بر پايه الکل براي داشتن بيشترين تأثير بايد در ترکيب خود ?? درصد الکل جهت از بين بردن خطر ويروس کرونا داشته باشند و اين نوع از ضدعفوني کننده ها معمولا تآثيري در کاهش آلودگي به قارچها ندارند.
ضدعفوني کنندههاي غيرالکلي به گروه هاي زير دسته بندي مي شوند:
- ترکيبات ? تايي آمونيوم
- آلدئيدها
- ترکيبات فنوليک
- ترکيبات اکسيد کننده مانند کلرين
- گوانيدهاي دوتايي و ترکيبات مشابه
طبق استاندارد ملي ايران کارآيي هر دسته از ضدعفوني کننده ها با توانايي کاهش لگاريتمي بارميکروبي ميکروبهاي شاخص ارزيابي مي شود.
- ضدعفوني کننده بهداشتي دست بايد توانايي اثر بر ميکروارگانيسم هاي سودوموناس آئروژينوزا، اشرشياکلي، استافيلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس هيرا، سلول هاي رويشي کانديدا، پليوويروس، آدنوويروس و مورينه نوروويروس را داشته باشد.
- ضدعفوني کننده بهداشتي دست براي جراحي بايد توانايي اثر بر ميکروارگانيسم هاي سودوموناس آئروژينوزا، اشرشياکلي، استافيلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس هيرا و سلول هاي رويشي کانديدا آلبيکنس داشته باشد.
- ضدعفوني کننده تجهيزات و وسايل بايد توانايي اثر بر ميکروارگانيسم هاي آسپرژيلوس برازيلنسيس، کانديدا آلبيکنس، پليوويروس، آدنوويروس و مورينه نوروويروس را داشته باشد.
- ضدعفوني کننده سطوح بايد توانايي اثر بر ميکروارگانيسم هاي آسپرژيلوس برازيلنسيس، کانديدا آلبيکنس، پليوويروس، آدنوويروس و مورينه نوروويروس را داشته باشد.
مکانيسم اثر ضدعفوني کننده ها:
الکل ها: اين دسته از ضدعفوني کننده ها با تغيير در ماهيت پروتئين ها، همچنين تأثير در متابوليسم سلولي سبب از بين رفتن و در مواردي توقف رشد ميکروارگانيسمها ميشوند.
آلدئيدها: آلدئيدها با برخي از گروه هاي عاملي از جمله کربوکسيل و هيدروکسيل وارد واکنش شده و موجب اختلال در ساخت و يا عملکرد پروتئين هاي ميکروبي مي شود.
ترکيبات فنوليک: مکانيسم ضدميکروبي ترکيبات فنوليک شامل تخريب غشا سيتوپلاسمي، کاهش سياليت غشاء، جلوگيري از سنتز اسيدهاي نوکلئيک به وسيله مهار توپوايزومرازها ميباشد.
ترکيبات اکسيد کننده مانند کلرين: اين ترکيبات به جداره سلولهاي ميکروب نفوذ کرده و باعث از بين رفتن آنزيم هاي موثر در متابوليسم ميکروب شوند .
روش بررسي کارايي يک ضدعفوني کننده:
در نگاه کلي روش بررسي کارايي يک ضدعفوني کننده به اين صورت بوده که در ابتدا يک سطح مناسب و تمييز توسط ميکروارگانيسم شاخص مورد نظر آلوده شده، سپس ضدعفوني کننده مورد آزمون با در نظر گرفتن زمان خاص با سطح مذکور در تماس مستقيم قرار ميگيرد و پس از گذشت زمان تعريف شده فعاليت ضدعفوني کننده توسط مواد خنثي کننده همام ضدعفوني کننده متوقف ميشود.
در نهايت کارآيي ضدعفوني کننده مورد نظر از طريق بررسي کاهش تعداد لگاريتم ميکروبي اوليه ارزيابي ميگردد.
مطابق با استانداردهاي موجود ضدعفوني کننده هاي سطوح و تجهيزات و دست جراحي بايستي کاهشي معادل ? لگاريتم در پايه ??، ضدعفوني کننده هاي دست کاهشي معادل ? لگاريتم در پايه ?? و شوينده هاي بهداشتي دست کاهشي معادل ? لگاريتم در پايه ?? را در تعداد ميکروارگانيسم نشان دهند.
در انتهاي مطلب با توجه به استفاده فرآوان ضدعفوني کننده ها در پاندمي کرونا بايد به اين نکته اشاره نمود که در کنار مزاياي ضدعفوني کننده ها از جمله از بين بردن و غير فعال کردن ويروس کرونا، معايبي از جمله آلوده کردن محيط زيست، اثرات مخرب بر سلامتي انسان ها و حيوانات و از بين بردن تعادل بيولوژيکي را ميتوان نام برد.
در هنگام استفاده از ضدعفوني کننده ها و گندزداها حتما به مندرجات برچسب بسته بندي دقت نماييد. برروي برچسب ضدعفوني کننده نحوه استفاده، اعم از استفاده مستقيم يا تهيه رقت مناسب، مدت زمان تماس، گروه ميکروبي هدف و موارد احتياط جهت حفظ سلامت فردي درج شده است.
شايان ذکر است در ايام کرونا کنترل ارزيابي کارآيي ??? نمونه ضدعفوني کننده برپايه الکل و غيرالکل در آزمايشگاه کنترل غذا و دارو اين معاونت انجام گرديده است.
تهيه کننده: دکتر هلنا دوائي فر کارشناس آزمايشگاه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي ايران
:
