لنز های داخل چشمی Phakic و اصلاح دید

روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران- لنزهای که در چشم کاشته می شوند (phakic IOL)،روش بسیار موثری برای اصلاح شماره چشم به حساب می آیند ومعمولاً برای اصلاح شماره های بالاتر نزدیک بینی گذاشته میشوند.در این مقاله مهندس میلاد تاجیک کارشناس تجهیزات پزشکی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران به بررسی عملکرد لنزهای داخل چشمی و چگونگی اصلاح دید می پردازد.

لنزهای که در چشم کاشته می شوند (phakic IOL)،روش بسیار موثری برای اصلاح شماره چشم هستند. لنزهای داخل چشمی معمولاً برای اصلاح شماره های بالاتر نزدیک بینی گذاشته میشوند.در مواردی که به علت نازک بودن قرنیه ، شک به کراتوکونوس، و یا بالا بودن شماره چشم ، انجام جراحی قرنیه مثل لیزیک یا PRK، امکانپذیر نباشد و یا ریسک بالایی داشته باشد، میتوان از لنزهای داخل چشمی برای اصلاح دید استفاده کرد. برای گذاشتن این لنزها معاینات چشم باید طبیعی باشند و فضای کافی در بخش جلوی چشم وجود داشته باشد.مزیت اصلی لنزها داخل چشمی امکان اصلاح شماره های بالا بدون جراحی قرنیه است.

محدویتها: در هر نوبت عمل، فقط یک چشم عمل می شود و برای دو چشم دوبار باید عمل جراحی داخل چشمی انجام شود.هزینه جراحی گذاشتن لنز بیشتر از عمل لیزیک است.ممکن است آماده شدن سفارش لنز چند ماه طول بکشد.برای مواردی که آستیگماتیسم قابل توجه باشد، از لنزهای توریک که آستیگماتیسم را هم اصلاح میکنند میتوان استفاده کرد، لنزهای توریک هزینه بیشتری دارند و به علت سفارشی بودن دیرتر آماده میشوند.دقت در اصلاح شماره چشم صد در صد نیست و ممکن است مقدار کمی از عیب انکساری و آستیگماتیسم بعد از عمل باقی بماند که اگر باعث کاهش دید نشود نیاز به اقدام خاصی نیست و در مواردی انجام PRK میتواند شماره باقی مانده را اصلاح کند.

بعد از کاشت لنز، بهبود دید بدون عینک نسبتاً سریع خواهد بود.ممکن است در تاریکی یا وقتی که نور از کنار بتابد هاله یا نورهای اضافی دیده شود که برای انجام کارهای دقیق مثل رانندگی در شب میتواند آزار دهنده باشد.

مثل تمام اعمال جراحی ، گاهی موارد غیر منتظره نیز ممکن است اتفاق بیفتد.التهاب داخل چشمی به علت حساسیت سیستم ایمنی بعد از عمل معمولاً ظرف چند هفته با دارو بهتر میشود.در تمام جراحیهای داخل چشمی، با احتمال بسیار کم خطر عفونت داخل چشم وجود دارد.ممکن است به علت جابجایی لنز در اثر ضربه یا علل دیگر نیاز به تنظیم یا جاگذاری مجدد باشد.گاهی بعد از عمل شفاقیت عدسی طبیعی چشم ممکن است به علت آب مروارید کاهش یابد و نیاز به جراحی مجدد باشد.در بعضی انواع لنز(مثل ICL یا IPCL)سایز مناسب لنز، بر اساس اندازه گیری قطر افقی قرنیه و عمق فضای داخل چشم تخمین زده می شود و گاهی ممکن است به علت مناسب نبودن سایز لنز، نیاز به تعویض یا خارج کردن آن باشد.اگر در آینده در معاینات یا تصویربرداری علایمی از ضعیف شدن یا کاهش سلولهای اندوتلیوم قرنیه مشاهده شود برای جلوگیری از ایجاد ورم قرنیه و نیاز به پیوند ، لنز خارج خواهد شد.

در تمام کسانی که نزدیک بینی متوسط یا بالا دارند، پرده شبکیه چشم نازکتر و امکان جدا شدن شبکیه بیش از معمول است.بهتر است بررسی و معاینه شبکیه به صورت دوره ای انجام شود و همکاران فوق تخصص شبکیه در صورت مشاهده مشکل، برای درمان به موقع تصمیم گیری کنند.در صورت بروز علایمی مانند دیدن جرقه های نور در تاریکی یا کاهش دید محیطی ، باید به سرعت معاینه دقیق شبکیه توسط چشم پزشک یا در اورژانس چشم پزشکی انجام شود.

قبل از عمل:اگر سابقه بیماری خاصی دارید یا دارویی مصرف میکنید، یا سابقه بیماری چشم در خانواده دارید به پزشک اصلاع دهید.از چند روز قبل از عمل از وسایل آرایش چشم استفاده نشود.بهتر است قبل از عمل به حمام بروید.

روز عمل:مدتی قبل از عمل طبق دستورالعملی که اطلاع داده میشود،نباید آب یا غذا بخورید.ممکن است معطلی شما بیش از مقدار پیش بینی شده باشد.نوبت جراحی براساس نوع عمل و پزشک جراح جابجا می شود و به طور دقیق قابل تعیین نیست و ممکن است انجام جراحیها به علل مختلف، طولانی یا به طور موقت متوقف شود.

حین عمل:عمل گذاشتن لنز جراحی نسبتاً راحتی است.این عمل در اغلب موارد با بی حسی موضعی و داروهای آرام بخش انجام میشود،در صورت لزوم با بیهوشی عمومی هم قابل انجام است.قبل از عمل اطراف چشمها و نیمه بالای صورت با محلول ضدعفونی کننده پاک می شود و بعد از آن نباید به صورت خود دست بزنید.برای تمیز مانده محیط عمل یک شان پلاستیکی اطراف چشمها چسبانده میشود.از وسیله ای برای باز نگهداشتن چشمها استفاده می شود که اگر چشمها را راحت باز کنید، آزار دهنده نخواهد بود.بعد از شستشوی مجدد سطح چشم و ایجاد یک برش کوچک،لنز داخل چشم گذاشته و تنظیم میشود.

هفته اول بعد از عمل:تا یک هفته نباید چشمانتان را بادست مالش دهید و نباید آب با چشم تماس داشته باشد.داروها را طبق دستور استفاده کنید. اگر احساس ناراحتی غیر عادی داشتید برای معاینه به چشم پزشک و یا اورژانس چشم پزشکی(اصفهان ، بیمارستان فیض)مراجعه کنید.

داروهای بعد از عمل:

هفته اول:قطره چشمی بتامتازون هر 6 ساعت.

ریختن فقط یک قطره در هر چشم کافی است.موقع خواب نیاز نیست برای ریختن قطره ها از خواب بیدار شوید.

-بعد از هفته اول ، قطره بتامتازون هر 12 ساعت تا یک ماه دیگر ادامه یابد.قطره های اشک مصنوعی برای راحتتر شدن چشم در حد نیاز، قابل استفاده هستند.

بعد از سه ماه:در صورت لزوم میتوانید برای معاینه پیگیری و بینایی سنجی مراجعه کنید.

بعد از یک سال:میتوانید برای معاینه چشم پزشکی مراجعه کنید.

پیگیری طولانی مدت:معاینه سالیانه چشم پزشکی بهتر است انجام شود.

ملاحظات کلی: به طور کلی بعد از انجام جراحی کاشت لنز تمام فعالیتهای عادی و روزانه شغلی، تفریحی و ورزشی را میتوانید مانند گذشته ادامه دهید.ضربه مستقیم به چشم میتواند باعث جابجایی لنز شود.رانندگی در تاریکی ممکن است دشوار باشد، در اغلب موارد علایم به تدریج بهتر می شوند و شخص به آن عادت میکند، در صورت لزوم برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنید.بارداری و نوع زایمان ارتباطی با وضعیت چشم بعد از عمل ندارد.

در هیچ روش جراحی امکان تضمین صد در صد نتیجه وجود ندارد، امکان باقی ماندن بخشی از عیب انکساری و آستیگماتیسم در بعضی موارد وجود دارد.بعد از عمل در تاریکی ممکن است پخش نور ایجاد شود و رانندگی در شب دشوار باشد.احتمال ایجاد عوارض شدید مانند عفونت داخل چشم ، جدا شدن شبکیه ، یا آب مروارید بعد ازعمل نیز به ندرت وجود دارد.

تهیه شده توسط مهندس میلاد تاجیک کارشناس تجهیزات پزشکی معاونت غذا و دارو دانشگاه ایران